به گزارش اصفهان زیبا؛ با افزایش حضور نیروی کار خارجی به‌ویژه اتباع افغان در بخش‌های مختلف اقتصادی، نگرانی‌ها درباره تأثیرات منفی بر اشتغال نیروی کار داخلی بالا گرفته است.
بسیاری از این کارگران بدون مجوز در مشاغل مختلف فعالیت می‌کنند و امروز حتی شاهدیم که مهاجران افغان در صنایع تولیدی و کارخانجات به کار گرفته شده‌اند و برخی صنایع به انحصار افغان‌ها درآمده است. کارشناسان بر ضرورت ساماندهی و کنترل ورود این نیروها تأکید می‌کنند. بسیاری می‌گویند مقصر اصلی حضور پرشمارِ افغان‌ها، صاحبان مشاغلی هستند که فرصت‌های شغلی را در اختیار آن‌ها می‌گذارند و لازمه ممانعت از ایجاد فرصت‌های شغلی برای آن‌ها، حضور جدی دولت برای نظارت بر حضور افغان‌ها در بازار کار کشور است.
دراین‌باره علی‌اصغر بروشان، دبیر اتحادیه کارگری استان اصفهان در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» بیان کرد: بسیاری از کشورها به دلیل نیازهای جمعیتی، تخصصی و حرفه‌ای خود از نیروی کار خارجی بهره می‌برند؛ امری که در دنیای امروز طبیعی به نظر می‌رسد و ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. همان‌طور که در سایر کشورها نیز مشاهده می‌شود، هر کشور شرایط و قوانین خاص خود را برای پذیرش نیروی کار خارجی وضع می‌کند. در ایران نیز اتباع خارجی برای کار کردن باید مجوز رسمی داشته باشند و این مجوز باید با نیازهای کشور هماهنگ باشد. اما به دلیل مسائل سیاسی و امنیتی، این قانون به‌طور کامل اجرا نمی‌شود؛ به‌ویژه کارگران افغان که بسیاری از آن‌ها بدون مجوز در ایران مشغول به کار هستند.
بروشان اذعان داشت: اخیرا برنامه‌های جدیدی برای جلوگیری از خروج مجوز کار از کشور و کنترل بیشتر بر اتباع خارجی به اجرا درآمده است. بااین‌حال، یکی از مشکلات اساسی این است که بسیاری از کارفرمایان ایرانی به دلیل عدم آشنایی با قوانین، در تعامل با کارگران افغان دچار مشکلاتی می‌شوند. برخلاف تصور رایج، حقوق و مزایای یک کارگر افغان با حقوق کارگران ایرانی تفاوت چندانی ندارد. علاوه بر این، هزینه‌هایی نظیر بیمه و مزایای قانونی نیز باید برای آن‌ها در نظر گرفته شود. بنابراین، این تصور که نیروی کار افغان ارزان‌تر است، ناشی از ناآگاهی به قوانین است.
افزایش حضور کارگران افغان در صنایع
دبیر اتحادیه کارگری استان اصفهان ادامه داد: ابتدا هدف از به‌کارگیری نیروی کار افغان، انجام کارهای سختی مانند چرم‌سازی، دامداری و مرغداری بود. اما اکنون این نیروها وارد صنایعی شده‌اند که نیازی به نیروی خارجی ندارد؛ صنایعی مانند صنایع غذایی و ساختمانی. این مسئله نگرانی‌هایی را به همراه داشته است. چرا که در برخی از مشاغل، کارگران خارجی تقریبا انحصار یافته‌اند و این امر می‌تواند به ضرر نیروی کار داخلی تمام شود.
این فعال کارگری خاطرنشان کرد: علاوه بر مسائل اقتصادی، حضور گسترده نیروی کار خارجی در سراسر کشور، از روستاهای کوچک تا شهرهای بزرگ، نگرانی‌های امنیتی را نیز تشدید کرده است. برخی از این اتباع، به‌ویژه آن‌هایی که بدون مجوز کار می‌کنند، ممکن است تهدیدی برای امنیت کشور باشند. با توجه به شناخت عمیق این افراد از نقاط مختلف ایران، هرگونه سوءاستفاده از این وضعیت می‌تواند پیامدهای ناگواری داشته باشد.
بروشان افزود: در نهایت، ضرورت دارد که کارگران خارجی بدون مجوز از کشور اخراج شوند و تنها آن دسته از نیروهای خارجی که دارای مجوز هستند و مطابق با نیازهای کشور فعالیت می‌کنند، مجاز به کار در ایران باشند. این اقدام هم به بهبود شرایط اقتصادی و اشتغال نیروی کار داخلی کمک می‌کند و هم خطرات امنیتی را کاهش می‌دهد. نباید به اتباع بیگانه در مراتع و شغل‌های حساس شغلی داده شود؛ زیرا کشور با مشکلاتی مانند بیمه و بیکاری مواجه است و از همه مهم‌تر، نباید اجازه داد مسائل امنیتی برای کشور ایجاد شود. این چکیده‌ای از موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
استفاده بی‌رویه اتباع خارجی از یارانه‌های دولتی
او گفت: اتباع خارجی که دارای مجوز کار هستند، تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند، اما نکته مهم‌تر این است که بسیاری از کالاها و خدمات در کشور با یارانه دولتی ارائه می‌شود. این اتباع بیگانه بدون پرداخت سهمی، از این یارانه‌ها استفاده می‌کنند و در برخی موارد حتی بیشتر از برخی شهروندان ایرانی از یارانه‌های دولتی بهره‌مند می‌شوند؛ به‌عنوان‌مثال، مصرف نان و خوراکی‌های اولیه توسط این افراد از سهمشان بیشتر است. دولت باید سامانه‌ای برای کنترل این وضعیت ایجاد کند، اما همچنان اتباع خارجی مانند ایرانیان از یارانه‌ها استفاده می‌کنند.
بروشان افزود: در برخی مناطق شهری مانند منطقه ۳ سبزه‌میدان و خیابان زینبیه در اصفهان، افزایش جمعیت اتباع خارجی به چشم می‌خورد. متأسفانه جمعیت این افراد به‌سرعت پا‌به‌پای جمعیت ایرانی در حال رشد است. هر خانواده از اتباع بیگانه به‌طور متوسط پنج تا هشت فرزند دارد و اگر این روند کنترل نشود، احتمال دارد در برخی مناطق، این افراد جمعیت غالب را تشکیل دهند که این مسئله نگرانی‌های جدی ایجاد می‌کند.
بروشان در پاسخ به این سؤال که چرا کارفرمایان ایرانی از عقد قراردادهای قانونی با کارگران خودداری می‌کنند؟ بیان کرد: بسیاری از آن‌ها تصور می‌کنند که با در نظر گرفتن مزایای قانونی مانند سنوات و عیدی، هزینه استخدام کارگران بسیار بالا خواهد رفت. اما این یک بهانه است. برخی کارفرمایان به دلیل فرمان‌برداری بیشتر نیروی کار خارجی، از این نیروها استفاده می‌کنند. در بسیاری از کشورها، نیروی کار خارجی تحت سلطه بیشتری است و همین امر باعث شده تا برخی کارفرمایان ایرانی نیز به دنبال نیروی کار ارزان و فرمان‌بردار باشند. اما این روند نباید امنیت کشور را به خطر بیندازد.
او عنوان کرد: بسیاری از کارگران خارجی به‌صورت گروهی و در شرایط نامناسب زندگی می‌کنند که این امر می‌تواند در آینده مشکلات اجتماعی و اقتصادی را بیشتر کند. ازاین‌رو، دولت و وزارت کشور باید به‌طورجدی به این موضوع ورود کنند و با از بین بردن ناترازی در اشتغال و رعایت مسائل امنیتی، راهکاری جدی بیابند.
دولت سامانه‌ای برای کنترل افغان‌ها راه‌اندازی کند
دبیر اتحادیه کارگری استان اصفهان افزود: کارفرمایان باید بدانند که در صورت نبود نیروی کار مجوزدار، می‌توانند از نیروی کار خارجی استفاده کنند، اما نباید به‌گونه‌ای باشد که همه‌چیز را تحت‌الشعاع قرار دهد. به‌عنوان‌مثال، در مشاغلی مانند نماکاری ساختمان، استفاده از نیروی کار خارجی به‌شدت افزایش یافته که این مسئله باید کنترل شود.
او عنوان کرد: دولت نیازمند تنظیم سامانه‌ای است که از ورود بی‌رویه نیروی کار خارجی جلوگیری کند. اتباع بیگانه، به‌ویژه افغان‌ها، باید ساماندهی شده و کسانی که مجوز کار ندارند، از کشور اخراج شوند. این اقدام علاوه بر کاهش مشکلات اقتصادی، می‌تواند امنیت کشور را نیز تضمین کند.
بروشان تصریح کرد: در برخی کشورها، ورود نیروی کار خارجی با قوانین سخت‌گیرانه‌ای کنترل می‌شود؛ از الزام به داشتن مجوز قانونی تا محدودیت‌های طولانی‌مدت اقامت. این اقدامات برای حفظ امنیت و کنترل نیروی کار بیگانه انجام می‌شود و ایران نیز باید به‌طورجدی این مسائل را مدنظر قرار دهد.
