به گزارش«تیمچه»،ایران با دارا بودن حدود ۴ میلیارد تن ذخایر سنگ ساختمانی، جزو پنج کشور برتر از نظر منابع معدنی در جهان به شمار میآید. در حال حاضر، سالانه حدود ۲۰ میلیون تن سنگ ساختمانی از معادن کشور استخراج میشود، اما تنها ۵ درصد آن به بازارهای بینالمللی راه مییابد.
در این میان، استان اصفهان نقش قابلتوجهی ایفا میکند. تراکم بالای معادن فعال، تنوع بینظیر در نوع سنگها، و وجود خوشههای صنعتی سنگبری، اصفهان را به قلب صنعت سنگ ایران تبدیل کردهاند.
اصفهان؛ قطب بیرقیب صنعت سنگ در ایران
استان اصفهان بهدلیل موقعیت مرکزی، دسترسی آسان به استانهای همجوار، خطوط حملونقل جادهای و ریلی، و تمرکز بالای صنایع وابسته، سهم عمدهای از تولید سنگ ایران را در اختیار دارد. بیش از ۲۰۰۰ معدن فعال سنگ ساختمانی در این استان، شامل گونههایی چون مرمریت، تراورتن، گرانیت و مرمر، فرصت بزرگی برای توسعه صادرات ایجاد کردهاند.
این تنوع، امکان پاسخگویی به سلایق مختلف، از ساخت و سازهای لوکس گرفته تا پروژههای عمرانی و تزئینات داخلی را در بازارهای بینالمللی را فراهم میکند.
سهم برند «سنگ اصفهان» در جهان
بر اساس گفتههای فعالان این صنعت، در حال در کشورهای بسیاری مانند چین، عراق، امارات، قطر، هندوستان، روسیه، آلمان و ایتالیا، سنگهای صادر شده از اصفهان شناختهشدهاند. بهویژه در اروپا، بهواسطه فروش تکنولوژی و ماشینآلات، قدرت صنعت سنگ اصفهان قابل توجه است.
اما با این وجود، آنچه در سطح بینالمللی دیده میشود، بیشتر برند «سنگ ایران» است تا برند مستقل و متمایز «سنگ اصفهان».
چرا «سنگ اصفهان» جهانی نشده است؟
احمدرضا بصیری، فعال حوزه تجارت سنگ، در گفتوگو با «تیمچه» میگوید: «برای اینکه سنگ اصفهان در سطح جهانی مطرح شود، نیاز به سرمایهگذاری در بازاریابی، بستهبندی، حضور مؤثر در نمایشگاههای بینالمللی و ثبت برند ملی یا منطقهای وجود دارد.»
وی علت اصلی جهانی نشدن «سنگ اصفهان» را، نبود یک راهبرد مشخص برای برندسازی منطقهای می داند.
به گفته بصیری،در حالی که برخی سنگهای شاخص مانند مرمریت اصفهان در میان متخصصان صنعت شناختهشدهاند، اما برای دستیابی به جایگاهی در حد و اندازه برند جهانی مانند «کارارا»ی ایتالیا، مسیر زیادی در پیش است.
چالشهایی که سد راه صادرات سنگ اصفهان هستند
این فعال حوزه تجارت سنگ،چالشهای توسعه صادرات سنگ اصفهان را شامل موارد زیر بیان می کند:
- نرخ بالای تسهیلات بانکی که سرمایهگذاری در فرآوری و صادرات را دشوار میکند
- نوسان مداوم نرخ ارز که برنامهریزی برای بازارهای خارجی را بیثبات کرده است
- قوانین پیچیده و ناهماهنگ صادراتی
- هزینههای بالای حملونقل داخلی تا بنادر صادراتی
- کمبود بستهبندی استاندارد و صادراتمحور
- ضعف در بازاریابی بینالمللی و حضور کمرنگ در نمایشگاههای تخصصی
- نبود زیرساختهای مناسب در برخی مناطق معدنی
چه اقداماتی برای تقویت برند «سنگ اصفهان» لازم است؟
بصیری در ادامه تاکید می کتد:برای آنکه برند «سنگ اصفهان» به جایگاه شایستهای در بازارهای جهانی برسد، باید اقدامات زیر در اولویت قرار گیرد:
- ایجاد نشان تجاری ملی یا منطقهای برای سنگ اصفهان
- بازاریابی حرفهای دیجیتال و فیزیکی در بازارهای هدف
- برگزاری و حضور فعال در نمایشگاههای بینالمللی صنعت سنگ
- ارائه بستهبندی مدرن و مقاوم مطابق با استانداردهای صادراتی
- تشکیل کنسرسیومهای صادراتی در حوزه سنگ
- آموزش نیروی انسانی متخصص در زمینه تجارت خارجی
- بهروزرسانی فناوری استخراج و فرآوری
دولت چه نقشی میتواند ایفا کند؟
اگرچه بخش خصوصی موتور محرک صادرات است، اما موفقیت در بازارهای بینالمللی بدون پشتیبانی دولت ممکن نیست. دولت میتواند از راههایی مانند:
- کاهش نرخ بهره تسهیلات صادراتی
- ارائه معافیتهای مالیاتی برای صادرات
- تسهیل صدور مجوزهای صادراتی
- حمایت از حضور شرکتها در نمایشگاههای خارجی
- توسعه زیرساختهای حملونقل و لجستیک
صادرات سنگ اصفهان را به مسیر رشد واقعی برگرداند.
نکاتی برای بهبود کیفیت صادرات سنگ
فعالان صنعت، بارها بر لزوم رعایت استانداردهای جهانی در صادرات سنگ تأکید کردهاند.
به گفته هدایتپور، یکی از صادرکنندگان سنگ ساختمانی، در بستهبندی سنگ صادراتی باید به نکات زیر توجه ویژه داشت:
- استفاده از پالتهای فلزی یا چوبی مرغوب برای اطمینان از ایمنی در حملونقل
- سالم بودن سنگها و عدم وجود لبپریدگی یا شکستگی
- انتخاب دقیق سنگ بر اساس نمونه تاییدشده مشتری
- استفاده از اپوکسی با کیفیت بالا در فرآوری اسلبها (نه رزین) برای افزایش دوام و زیبایی
از پتانسیل تا واقعیت، فقط چند گام فاصله است
استان اصفهان با داشتن ذخایر عظیم سنگ ساختمانی، زیرساخت صنعتی، موقعیت جغرافیایی ممتاز و سابقه دیرینه در این صنعت، میتواند یکی از قطبهای صادراتی ایران باشد. اما تحقق این هدف، مستلزم یک عزم جدی از سوی دولت، بخش خصوصی و نهادهای تصمیمگیر است.
اگر همافزایی میان نهادهای اجرایی، فعالان صنعت و اتاقهای بازرگانی ایجاد شود، «سنگ اصفهان» میتواند به یکی از برندهای جهانی تبدیل شود؛ نه فقط بهعنوان یک محصول صادراتی، بلکه بهعنوان نمادی از قدرت صنعتی ایران در عرصه بینالملل.