بویین‌میاندشت: نگین سبز زاگرس و سرزمین رنگین‌کمان اقوام

موقعیت جغرافیایی و تقسیمات

بویین‌میاندشت در فاصله ۱۸۵ کیلومتری غرب اصفهان و در حصار زاگرس مرکزی قرار دارد. این شهرستان از شمال به خوانسار، از غرب به لرستان، از جنوب به فریدونشهر و از شرق به فریدن محدود می‌شود. شهرستان شامل دو بخش است:

• بخش مرکزی: شهرهای بویین‌میاندشت و افوس و روستاهایی مانند جوزار، ماربر، آرتیجان، هدان و معصوم‌آباد.

• بخش کرچمبو: روستاهایی مانند هندوکش، بتلیجه، قلعه بهمن، کرچ و تخماقلو.

 همزیستی اقوام و ادیان

تنوع فرهنگی، بزرگترین سرمایه بویین‌میاندشت است. در این شهر پنج قوم فارس، لر، ترک، گرجی و ارمنی قرن‌هاست در کنار هم زندگی می‌کنند. اکثریت مردم شیعه هستند، اما جامعه کوچک و تاریخی ارامنه در روستای زرنه با حفظ کلیسای غوکاس و اجرای آیین‌هایی مانند جشن “آب‌پاشان”، بر غنای فرهنگی منطقه افزوده‌اند.

میراث تاریخی و بناهای کهن

این دیار کهن، گواه تمدنی دیرپاست:

• موزه باستان‌شناسی بویین‌میاندشت

• خانه‌های تاریخی: مانند خانه غلامرضاخان در افوس و خانه سلطانی در معصوم‌آباد.

• بناهای مذهبی: امامزادگان احمد، ابراهیم و شیخ مهزیار در افوس.

• سازه‌های قدیمی: حمام‌های تاریخی متعدد در محلات و روستاها، پل تاریخی نوغان و قلعه تخماقلو.

• دست‌کنده‌های زیرزمینی با وسعت بیش از ۳۵۰۰ متر مربع.

 صنایع دستی و هنرهای سنتی

هنرهای اصیل ایرانی در این دیار نفس می‌کشند:

• قالی و تابلوفرش

• گلیم و جاجیم

• گیوه‌بافی

• ملیله‌دوزی

• سفال و سرامیک

• نجاری سنتی

 طبیعت بکر و گیاهان دارویی

بویین‌میاندشت نگینی سبز با طبیعتی درمانگر است:

• گیاهان دارویی: شناسایی بیش از ۸۰ گونه، از جمله ریواس، تره کوهی، چای کوهی، گزانگبین، آویشن، بابونه و شیرین بیان.

• جاذبه‌های طبیعی:

  • دشت تماشایی لاله‌های واژگون ماهورستان (فصل بهار)

  • منطقه گردشگری سرچشمه آغچه

  • سد و سرچشمه افوس

  • تفرجگاه‌های نوغان، دره‌حوض و پلیستون زرنه

  • پارک‌های جنگلی با چشم‌انداز کوه و دشت

 آیین‌ها و جشن‌های محلی

فرهنگ در این سرزمین زنده و پویاست:

• تعزیه‌خوانی ملی در روستای تخماقلو

• مراسم سنتی سینه‌دوری

• نغمه‌های عاشورایی

• هفته فرهنگ شهرستان

• جشن‌های مسیحی ارامنه

 اقتصاد و معیشت

اقتصاد منطقه بر پایه‌های اصیل استوار است:

• کشاورزی و باغداری در دشت‌های حاصل‌خیز

• دامداری و دامپروری

• زنبورداری و تولید عسل طبیعی

• گردشگری به عنوان ظرفیتی نوظهور و پرپتانسیل

 سخن پایانی

به گفته احمد عبداللهی، شهردار بویین‌میاندشت: «این شهر نه‌تنها از نظر تاریخی، که از نظر زیستمحیطی و فرهنگی نیز غنای کم‌نظیری دارد. همزیستی اقوام و آیین‌ها، هویت منحصربه‌فردی به بویین‌میاندشت داده که می‌تواند به برند فرهنگی آن در سطح کشور تبدیل شود.»

بویین‌میاندشت نماد زنده‌ای از وحدت در عین کثرت، احترام به طبیعت و پایبندی به تاریخ است. این شهر با ترکیب جادویی طبیعت زاگرس، میراث کهن و مهمان‌نوازی مردمانش، مقصدی است که در خاطره هر مسافری ماندگار می‌شود.