صادرات آب مجازی ایران | آمار تکان‌دهنده از فرار سالانه ۸۴۷ میلیارد لیتر آب

(هندوانه، گوجه و پرتقال بیشترین سهم را در این اتلاف آب دارند)

آمارهای تکان دهنده نشان می دهد ایران به عنوان کشوری با اقلیم خشک، سالانه حجم عظیمی از منابع آبی خود را از طریق صادرات محصولات کشاورزی آب بر از دست میدهد. بر اساس محاسبات دقیق، در سال گذشته ۸۴۶ میلیارد و ۸۵۴ میلیون لیتر آب مجازی فقط از طریق صادرات ۱۲ محصول کشاورزی اصلی از کشور خارج شده است.

بحران مدیریت آب در بخش کشاورزی

• ۹۰٪ مصرف آب ایران به کشاورزی اختصاص دارد

• ۶۵٪ آب کشاورزی به دلیل روشهای سنتی آبیاری هدر میرود

• بازده آبی ایران ۹۰۰ گرم محصول به ازای هر ۱۰۰۰ لیتر آب (متوسط جهانی: ۳۰۰۰ گرم)

صادرات آب پنهان؛ تهدیدی برای امنیت آبی

بر اساس آمار گمرک در سال گذشته:

1. هندوانه: صادرات ۷۳۲ میلیون کیلوگرم = ۱۸۷ میلیارد لیتر آب
   (هر کیلوگرم: ۲۰۰ لیتر آب)

2. پرتقال: صادرات ۳۳۶ میلیون کیلوگرم = ۱۵۴ میلیارد لیتر آب

3. گوجهفرنگی: صادرات ۷۱۹ میلیون کیلوگرم = ۱۴۳ میلیارد لیتر آب

سایر محصولات آب بر صادراتی

هشدار کارشناسان:

• پیش بینی میشود تا ۱۴۱۰، ۵۰٪ آبهای زیرزمینی ایران تخلیه شود

• صادرات محصولات آب بر در بلندمدت تهدیدی برای امنیت آبی کشور محسوب میشود

• درآمد ارزی حاصل از این صادرات جبرانکننده هزینه های زیست محیطی نیست

راهکارهای پیشنهادی:

1. بازنگری در الگوی کشت محصولات آببر

2. توسعه سیستمهای آبیاری مدرن

3. اعمال تعرفه صادراتی برای محصولات آببر

4. سرمایهگذاری در صنایع تبدیلی با ارزش افزوده بالا

نکته کلیدی: هر دلار درآمد حاصل از صادرات این محصولات، هزینه های جبران ناپذیری بر منابع آبی کشور تحمیل میکند که با توجه به بحران کم آبی، نیازمند بازتعریف سیاستهای صادراتی اس