آمارها نشان میدهد که حدود ۷۳ درصد جمعیت کشور تحت پوشش صندوقهای بیمهای قرار دارند. از این میزان، ۵۳ درصد تحت پوشش سازمان تأمیناجتماعی و ۲۰ درصد از طریق صندوقهای بیمهای دیگر بیمه شدهاند. اما ۲۷ درصد از جامعه، از جمله برخی اصناف و کسبوکارهای اینترنتی، هیچ بیمه پایهای ندارند.
وعده بیمهکردن رانندگان آنلاین و واقعیت موجود
سازمان تأمیناجتماعی بارها وعده داده بود که رانندگان تاکسیهای اینترنتی را بیمه کند، اما تاکنون این وعده عملی نشده است. با خروج این موضوع از صحن علنی مجلس، رانندگان آنلاین با شوک جدیدی مواجه شدهاند.
وضعیت قانونی بیمه برای مشاغل
طبق قانون کار جمهوری اسلامی ایران، بیمه برای اکثر مشاغل اجباری است و باید بازنشستگی برای آنها در نظر گرفته شود. با این حال، رانندگان تاکسیهای اینترنتی تحت پوشش بیمه نیستند و حقوق بازنشستگی ندارند.
تلاش دولت برای بیمه کردن شاغلان فضای مجازی
بر اساس ماده ۲۸ برنامه هفتم توسعه، دولت به دنبال وضع مقرراتی برای بیمه کردن این گروه از شاغلان بود تا ورود آنها به بیمه اجتماعی آسانتر شود. اما شنیدهها حاکی از توقف پیگیری این طرح است.
آمار رانندگان در پلتفرمهای اینترنتی
شرکت اسنپ اعلام کرده که حدود ۵۰۰۰ راننده ثابت در این پلتفرم فعالیت دارند که ماهانه نزدیک به ۱۹۶ هزار ساعت کار میکنند. همچنین، تنها از طریق درگاه بازار بیش از ۱۰ میلیون نفر راننده جذب شدهاند. برآوردها نشان میدهد که حدود ۱۱ میلیون نفر در یک اپلیکیشن حمل و نقل، به شکل ثابت یا پارهوقت فعالیت دارند.
حذف طرح بیمه رانندگان از صحن مجلس
امید محبی، عضو انجمن صنفی رانندگان تاکسیهای اینترنتی، گفته است که طرح بیمه رانندگان تا مرحله اجرا پیش رفت اما ناگهان از صحن مجلس حذف شد. به رانندگان اعلام شد که موضوع باید دوباره در کمیسیون بررسی شود، اما هیچ نمایندهای از رانندگان در جلسات حضور نداشت.
مشکلات و موانع بیمهای رانندگان
رانندگان از شرکتهای مربوطه انتظار دارند تنها با پرداخت ۳ درصد از کمیسیون خود، سهم بیمه کارفرمایی تأمین شود، اما شرکتها از مسئولیت فرار میکنند. بسیاری از رانندگان حتی بیمه خویشفرما را هم برای هزینههای درمانی ناکافی میدانند. علاوه بر این، در برخی استانها ادارات کار مانع تشکیل تشکلهای صنفی شدهاند.
راهکارهای موجود برای بیمه رانندگان آنلاین
اصغر بروشان، دبیر اجرایی خانه کارگر استان اصفهان، درباره بیمه رانندگان میگوید:
-
بیمه اجباری: کارفرمایان برای کارگران خود حق بیمه پرداخت میکنند، اما رانندگان اسنپ و تپسی مشمول این نوع بیمه نیستند.
-
بیمه اختیاری (مشاغل آزاد): رانندگان میتوانند به صورت خویشفرما از این بیمه استفاده کنند. نرخ این بیمه کمتر است و شامل قالیبافان، روستاییان و… میشود.
-
همچنین شرکتها میتوانند با تأمین اجتماعی همکاری کنند و به عنوان واسطه، رانندگان را بیمه نمایند.
جمعبندی
رانندگان تاکسیهای اینترنتی هنوز از حقوق بیمهای پایه محروماند و علیرغم وعدهها، بیمهکردن آنها در عمل با چالشهای جدی مواجه است. راهکارهای اختیاری و همکاری شرکتها با سازمان تأمیناجتماعی میتواند گامهایی برای حل این مشکل باشد.
