از ساعت صفر بامداد شنبه ۲۲ آذر، مصوبه هیئت وزیران درباره بنزین سهنرخی در سراسر کشور به اجرا درآمد. بر اساس این مصوبه، قیمت بنزین به شرح زیر تعیین شده است:
-
سهمیه پایه ماهانه (تا ۶۰ لیتر): هر لیتر ۱۵۰۰ تومان
-
مصرف مازاد تا سقف ۱۰۰ لیتر: هر لیتر ۳۰۰۰ تومان
-
مصرف بالاتر از ۱۶۰ لیتر یا سوختگیری بدون کارت: هر لیتر ۵۰۰۰ تومان
تأثیر اجرای طرح بر جایگاههای سوخت
فریدون یاسمی، مدیر شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی تهران، با اشاره به توقف کوتاهمدت عرضه بنزین در برخی جایگاهها در آغاز اجرای طرح، توضیح داد:
«این توقف صرفاً به منظور بهروزرسانی سامانهها و اعمال برنامه جدید بود و خوشبختانه با همراهی مردم، فرایند تغییر قیمت به صورت روان انجام شد. در حال حاضر تمام جایگاهها در وضعیت عادی به فعالیت ادامه میدهند.»
هدف طرح بنزین سهنرخی چیست؟
این طرح بخشی از بسته اصلاح ساختار انرژی دولت با اهداف زیر است:
-
بازتوزیع منصفانهتر یارانه بنزین
-
کاهش قاچاق سوخت
-
مدیریت مصرف انرژی و افزایش انضباط مصرف
گروههای حذف شده از سهمیه یارانهای
بر اساس مصوبه جدید، سهمیه یارانهای برای موارد زیر حذف شده است:
-
خودروهای دولتی و دستگاهی (به استثنای خودروهای امدادی مانند آمبولانس)
-
خودروهای وارداتی و خودروهای صفر داخلی با قیمت بالای ۱ میلیارد تومان
-
خودروهای ثبتشده در مناطق آزاد
-
خودروهای دوم به بعد برای هر فرد (هر فرد تنها برای یک خودرو سهمیه دریافت میکند)
حمایت از رانندگان تاکسیهای اینترنتی
دولت برای کاهش فشار اقتصادی بر رانندگان تاکسیهای اینترنتی که به دلیل پیمایش بالا مصرف سوخت بیشتری دارند، تدابیر حمایتی زیر را در نظر گرفته است:
-
اعطای سهمیه اعتباری اضافی بر اساس میزان فعالیت ماهانه
-
پرداخت مابهالتفاوت قیمت بین نرخ یارانهای و آزاد به صورت ماهانه
-
همکاری با پلتفرمها برای جلوگیری از افزایش ناگهانی قیمت خدمات
تأثیر بر خودروهای شخصی
خودروهای شخصی میتوانند تا ۱۶۰ لیتر در ماه از بنزین با قیمت یارانهای استفاده کنند. مصرف بیش از این سقف یا سوختگیری بدون کارت، با قیمت آزاد محاسبه میشود. این رویکرد باعث میشود سهمیه یارانه بهصورت هدفمندتر توزیع شود.
نظر کارشناسان
کارشناسان انرژی بر این باورند که اجرای طرح سهنرخی و سهمیهبندی میتواند به کاهش مصرف بیرویه سوخت، جلوگیری از قاچاق و تعدیل الگوی مصرف انرژی در کشور کمک کند.
پیامدهای کوتاهمدت و بلندمدت
-
کوتاهمدت: کاهش فشار اقتصادی با مکانیزم قیمتگذاری پلکانی
-
بلندمدت: هدفمندسازی یارانهها، کاهش قاچاق سوخت و اثرات مثبت زیستمحیطی
چالشها و راهکارها
مصرفکنندگان پرمصرف ممکن است با رسیدن به سقف سهمیه، با قیمت آزاد مواجه شوند. در این زمینه، پرداخت مابهالتفاوت و سهمیه اعتباری اضافی به عنوان راهکار حمایتی پیشبینی شده است. همچنین دولت اعلام کرده که این سیاستها را به صورت فصلی بازنگری میکند تا با شرایط اقتصادی کشور هماهنگ باشد.
جمعبندی
اجرای طرح بنزین سهنرخی گامی مهم در راستای هدفمندسازی یارانهها، مدیریت مصرف انرژی و مقابله با قاچاق سوخت است. با در نظر گرفتن حمایت از گروههای آسیبپذیر مانند رانندگان تاکسی اینترنتی و بازنگری دورهای، تلاش شده تا تأثیرات اقتصادی این سیاست به حداقل برسد.
این سیاست نه تنها فرصتی برای شفافتر شدن تخصیص یارانهها ایجاد میکند، بلکه میتواند به بهینهسازی مصرف سوخت در کشور بینجامد.
