از قنات تا کارگو؛ شکلگیری یک بندر بیدریا
اگرچه اصفهان از دریا دور است، اما شبکهای غنی از رودخانهها، چشمهها، قناتها و استخرهای ذخیره، ظرفیتی کمنظیر برای پرورش آبزیان در آن ایجاد کرده است.
-
غرب و جنوب استان (فریدونشهر، چادگان، گلپایگان، سمیرم): پایگاه اصلی پرورش ماهیان سردآبی مانند قزلآلا با آبهای شیرین و روان.
-
شرق استان (ورزنه، هرند، خور، بیابانک): محل پرورش ماهیان گرمآبی و گونههای سازگار با آبهای لبشور.
نتیجه این تنوع جغرافیایی:
-
تولید سالانه بیش از ۱۰,۷۰۰ تن ماهی خوراکی در سال گذشته.
-
پیشبینی رشد ۵ درصدی و رسیدن تولید به حدود ۱۱,۰۰۰ تن در سال جاری.
-
سهم ۹,۰۰۰ تنی قزلآلا و مابقی مربوط به کپورماهیان و گونههای خاویاری.
به گفته محمدرضا عباسی، مدیر شیلات اصفهان: «اصفهان دریا ندارد، اما خودش یک ساحل دریا است.»
بازار پویا؛ اصفهان، بارانداز مرکزی ماهی ایران
اصفهان امروز تنها یک تولیدکننده نیست، بلکه به کانون توزیع و تجارت آبزیان کشور بدل شده است.
-
ارسال ماهیهای پرورشی استان به سایر بازارهای داخلی.
-
ورود ماهیهای دریایی جنوب (بوشهر، هرمزگان، چابهار) به اصفهان و توزیع آن به سراسر ایران.
-
فعالیت بارانداز بزرگ آبزیان برای تخلیه و بستهبندی مجدد دهها تن ماهی در روز.
-
عرضه ۳۰ تا ۳۵ گونه ماهی خوراکی در بازار اصفهان.
-
صادرات هوایی ماهی و میگوی منجمد از فرودگاه بینالمللی اصفهان به کشورهایی مانند روسیه، امارات و کویت.
نگاهی به آمار صادرات در شش ماهه نخست امسال
این آمار گویای نقش بیبدیل اصفهان در صادرات است:
| محصول | مقدار | ارزش (دلار) |
|---|---|---|
| کپورماهیان | ۳۶,۰۰۰ کیلوگرم | ۴۷,۰۰۰ |
| قزلآلا | ۳۴,۰۰۰ کیلوگرم | ۱۲۳,۰۰۰ |
| خوراک ماهی | ۳,۶۰۰ تن | – |
| تخم چشمزده | ۱۰۰,۰۰۰ قطعه | – |
| ماهیان زینتی | ۲,۶۵۵ کیلوگرم | ۲۳,۰۰۰ |
پیشتازی در تولید ماهیان زینتی؛ اشتغال در دل خانهها
اصفهان در این حوزه نیز حرفهای زیادی برای گفتن دارد:
-
تولید ۸۱ میلیون قطعه ماهی زینتی در سال گذشته.
-
پرورش بیش از ۱۲۰ گونه مختلف.
-
حضور ۶۰۰ تا ۷۰۰ واحد فعال (عمدتاً خانگی و خرد) و ایجاد اشتغال برای بیش از ۲,۰۰۰ نفر.
-
کاشان به عنوان قطب نخست کشور در این حوزه.
-
صادرات ۷۰ درصد از تولیدات به استانهایی مانند تهران و کشورهایی مانند عراق، ترکیه و عمان.
-
در دست احداث شهرک تخصصی ماهیان زینتی کاشان با ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی که ظرفیت تولید را دو برابر خواهد کرد.
نوآوری در زنجیره تولید: از تخم چشمزده تا فرآوری
اصفهان زنجیره تولید را به طور کامل بسته است:
-
خودکفایی در تولید تخم چشمزده قزلآلا: که پیش از این وارداتی بود. صادرات ۱.۳ میلیون قطعه به تاجیکستان، قزاقستان و افغانستان.
-
تولید خوراک و پودر ماهی از ضایعات: صادرات ۵۰۰ تن پودر ماهی و ۱,۸۰۰ تن خوراک ماهی به عراق و تاجیکستان.
این مدل، الگویی برای سایر استانهای غیرساحلی کشور محسوب میشود.
بهرهوری آب؛ کلید موفقیت در دل کمآبی
محمدرضا عباسی دلیل این موفقیت را اینگونه توضیح میدهد:
«پرورش ماهی موجب افزایش مصرف آب نمیشود، بلکه از آب، پیش از ورود به چرخه کشاورزی، استفاده بهینه و ایجاد ارزش افزوده میکند.»
مکانیزاسیون و فناوریهای جدید نیز باعث افزایش دو تا سه برابری تولید در بسیاری از مزارع شده است.
چشمانداز آینده و فرصتهای سرمایهگذاری
-
سرمایهگذاری کوتاهمدت و زودبازده: گونههایی مانند قزلآلا (۵ تا ۸ ماه)
-
سرمایهگذاری بلندمدت: گونههایی مانند ماهیان خاویاری (تا ۸ سال)
سخن پایانی:
اگرچه اصفهان دریا ندارد، اما ظرفیتهایش در حوزه شیلات چنان گسترده شده که اکنون «دریایی در دل خاک» ساخته است؛ دریایی از فرصت، دانش و ارزش افزوده برای ایران.
