ساماندهی صندوقها با اجرای قوانین جدید
جواد باغبان، مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی، با اشاره به نوسانات گذشته در مقررات این حوزه، خاطرنشان کرد:
«با تصویب قانون برنامه هفتم و قانون بانک مرکزی، مسیر ساماندهی صندوقها روشن و قطعی شده است. سیاست غالب ما اکنون توسعه، تسهیلگری و نهادسازی پایدار در این حوزه است.»
آمار صندوقها و ظرفیت رشد مالی
باغبان به ارائه آمار دقیقی از وضعیت صندوقها پرداخت:
-
حدود ۳,۶۰۰ تا ۳,۷۰۰ صندوق در کشور شناسایی شدهاند.
-
نزدیک به ۱۵ هزار صندوق دیگر یا فعالیت مؤثری ندارند یا اطلاعات شفافی ارائه نکردهاند.
-
حجم منابع صندوقها تا شهریورماه بیش از ۱۳۰ هزار میلیارد تومان (۱۳۰ همت) بوده که تنها ۱ تا ۲ درصد حجم مالی نظام بانکی است و نشاندهنده ظرفیت رشد بسیار بالا است.
-
در استان پیشروی اصفهان، از ۷۲۰ صندوق شناساییشده، ۵۲۰ صندوق فعال هستند.
وی تأکید کرد با وجود فراهم بودن زیرساختها، بسیاری از صندوقها هنوز مدارک لازم برای دریافت مجوز را ارائه نکردهاند.
فرصت دو ساله برای تطبیق و هشدار جدی
مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی از ابلاغ دستورالعمل جدید فعالیت صندوقها خبر داد و گفت:
«صندوقها دو سال فرصت دارند تا خود را با الزامات جدید تطبیق دهند. اگر این فرصت را جدی نگیرند، آینده فعالیتشان با چالش مواجه خواهد شد.»
ضرورت نوآوری و حل مشکل اطلاعات نامتقارن
مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس و سخنگوی کمیسیون اقتصادی، با اشاره به جایگاه نخست اصفهان در تعداد و گردش منابع قرضالحسنه، بر نوآوری در این حوزه تأکید کرد. وی مزیت اصلی صندوقها را حل مشکل «اطلاعات نامتقارن» دانست:
«قرضالحسنهها به دلیل ارتباط نزدیک با جامعه محلی، بهخوبی میتوانند نیازمندان واقعی و افراد دارای توان بازپرداخت را تشخیص دهند. این امر امکان اعطای وامهای کوچک اما اثرگذار برای ایجاد کسبوکارهای خانگی را فراهم میکند.»
جزئیات دستورالعملهای جدید و نظارت چندلایه
طغیانی به چندین تغییر ساختاری مهم اشاره کرد:
-
دسترسی به فناوری: بر اساس دستورالعمل جدید، قرضالحسنههای بزرگ میتوانند صاحب درگاه پرداخت شوند و صندوقهای کوچک و متوسط از خدمات بانک مرکزی در حوزه فناوری بهرهمند خواهند شد.
-
نظارت چندلایه: با تغییرات قانون برنامه هفتم، نظارت فقط در اختیار بانک مرکزی نخواهد بود و سازمان اقتصاد اسلامی، دو بانک قرضالحسنه و یک نهاد قانونی جدید نیز به زنجیره نظارت اضافه میشوند.
-
تشکیل کانونهای استانی: دستورالعمل تشکیل «کانونهای قرضالحسنه» نهایی شده و بهزودی صندوقها میتوانند در این قالب جدید سامان بگیرند.
جمعبندی
این همایش نشاندهنده عزم بانک مرکزی و مجلس برای ساماندهی، توسعه و بهروزرسانی ساختار صندوقهای قرضالحسنه با تکیه بر قوانین جدید و حفظ ماهیت مردمی و محلی این نهادها است. هدف نهایی، تقویت نقش این صندوقها در شمول مالی، ایجاد اشتغال خرد و کاهش فشار اقتصادی بر خانوارها عنوان شده است.
